Περιοδοντίτιδα και γενική υγεία.

Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την πιθανή συσχέτιση της περιοδοντίτιδας και άλλων συστηματικών νοσημάτων. Οι πιθανοί αιτιοπαθολογικοί μηχανισμοί που έχουν προταθεί είναι κατά κύριο λόγο δύο. 

Ο πρώτος αφορά σε μεταφορά περιοδοντοπαθογόνων μικροοργανισμών ή/και τοξινών αυτών από τη στοματική κοιλότητα μέσω της συστηματικής οδού (βακτηριαιμία) σε άλλα όργανα (καρδιά, πνεύμονας). Ο δεύτερος μηχανισμός  βασίζεται στην απελευθέρωση μεσολαβητών της φλεγμονής (ουσίες που παράγονται λόγω της φλεγμονής του περιοδοντίου) στη συστηματική κυκλοφορία και μεταφορά τους σε απομακρυσμένους ιστούς/όργανα.

Ένα από τα κύρια νοσήματα που έχουν αποτελέσει αντικείμενο διερεύνησης ως προς την πιθανή συσχέτιση τους με την περιοδοντική νόσο είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ. Οι πρώτες μελέτες διεξήχθησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 (Nelson, 1990) και βασίστηκαν στην παρατήρηση ότι μια συγκεκριμένη φυλή Ινδιάνων της Βορείου Αμερικής (Pima Indians) παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ στον κόσμο. Το ενδιαφέρον στοιχείο ήταν ότι εκτός από το διαβήτη τύπου ΙΙ η φυλή αυτή παρουσίαζε επίσης υφηλότερα ποσοστά περιοδοντίτιδας από τα συνηθισμένα. Επιπρόσθετα,  μέσα στον ίδιο πληθυσμό η περιοδοντίτιδα εξελισσόταν ταχύτερα σε διαβητικούς περιοδοντικούς ασθενείς από ότι σε μη διαβητικούς περιοδοντικούς ασθενείς.

Σήμερα, μετά από εκατοντάδες in vivo in και vitro μελέτες η πλειονότητα των επιστημονικών δεδομένων συντείνει στην ύπαρξη αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο παθολογικών οντοτήτων. 

Ο διαβήτης τύπου ΙΙ φαίνεται πως επιτείνει την περιοδοντική καταστροφή κυρίως μέσω αύξησης του οξειδωτικού στρες (oxidative stress) των κυττάρων και αύξησης της παραγωγής προϊόντων προκεχωρημένης γλυκοζυλίωσης (AGEs). Αποτέλεσμα της δράσης των παραπάνω στα κύτταρα του περιοδοντίου είναι η αύξηση της παραγωγής παραγόντων που προάγουν τη φλεγμονή και επιταχύνουν την ιστική καταστροφή του περιοδοντίου. 

Η περιοδοντίτιδα ως κατάσταση χρόνιας φλεγμονής επίσης φαίνεται ότι επηρεάζει αρνητικά τον γλυκαιμικό έλεγχο των διαβητικών ασθενών. Η απελευθέρωση μεσολαβητών της φλεγμονής από το περιοδόντιο στη συστηματική κυκλοφορία έχει προταθεί ως η κύρια οδός απορρύθμισης των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης  (HbA1c) και αύξησης της αντίστασης στην ινσουλίνη.  Μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι διαβητικοί ασθενείς με περιοδοντίτιδα οφελούνται από συντηρητική περιοδοντική θεραπεία με βελτίωση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) κατά 0.4% μετά το πέρας της θεραπείας. Αυτή η παρατήρηση έχει ιδιαίτερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς ότι η βελτίωση αυτή αντιστοιχεί περίπου στη βελτίωση που προκύπτει από την προσθήκη ενός επιπλέον αντιδιαβητικού φαρμάκου στην ήδη λαμβάνουσα φαρμακευτική αγωγή του διαβητικού ασθενούς. 

Συμπερασματικά, τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα αποδεικνύουν την ύπαρξη αλληλεπίδρασης μεταξύ περιοδοντικής νόσου (περιοδοντίτιδας) και σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ. Για το λόγο αυτό οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να είναι υποψιασμένοι ως προς την πιθανότητα συνύπαρξης περιοδοντικής νόσου. Παράλληλα, η παραπάνω αλληλεπίδραση επιτάσσει τόσο τη συνεχή προσπάθεια του ασθενούς για έλεγχο της διαβητικής κατάστασης όσο και την αναζήτηση περιοδοντικής θεραπείας και τη συνεπή καθημερινή στοματική υγιεινή για βελτίωση και σταθεροποίηση της υγείας του περιοδοντίου.